News

የርዕዮት ዜናዎች፤ 10-ጥር-2016

Published

January 19, 2024

ጠቅላይ ሚኒስትር አቢይ አሕመድ በገለልተኛ ሀገራት 19ኛው ጉባኤ ላይ ተገኙ

ጠቅላይ ሚኒስትር አብይ አሕመድ እና የልዑካን ቡድናቸው በኡጋንዳ፣ ካምፓላ እየተካሄደ በሚገኘው የገለልተኛ ሀገራት ንቅናቄ ርዕሳነ ብሔር እና ርዕሳነ መንግሥታት 19ኛው ጉባኤ ላይ እየተሳተፉ ይገኛል፡፡

ጠቅላይ ሚኒስትሩ በዚህ ወቅት ባደረጉት ንግግር፤ የባህር በር የሌላቸው ሀገራት የልማት ፍላጎታቸውን ለማሟላት እየተቸገሩ መሆናቸውን እና ከባድ ፈተናዎች እንደሚገጥማቸው ገልጸዋል። ኢትዮጵያም ይህን ችግር ለመፍታት በሰላማዊና በጋራ ተጠቃሚነት እንዲሁም በድርድር መፍትሄ ለማግኘት ጥረት እያደረገች ነው ብለዋል።

ወደብ ለመጠቀም ከራስ ገዟ ሶማሊላንድ ጋር ያደረገችው ስምምነት ኢትዮጵያን ከሶማሊያ ጋር ውጥረት ውስጥ ማስገባቱን ተከትሎ የተጠራው የኢጋድ ስብሰባ ላይ ኢትዮጵያ እንደማትሳተፍ መዘገባችን ይታወሳል።

የኢጋድ አባል ሀገራት መሪዎች የኢትዮጵያ መንግሥት የሶማሊያን ሉአላዊነት እንዲያከብር ጠየቁ

በኡጋንዳ ኢንተቤ ልዩ ስብሰባቸውን ያካሄዱት የኢጋድ አባል ሀገራት መሪዎች በኢትዮጵያ እና ሶማሊያ መካከል የተፈጠረው ውጥረት እጅግ እንዳሳሰባቸው በመግለጽ የሶማሊያ ሉዓላዊነት እና የግዛት አንድነት እንዲከበር አሳስበዋል። በተጨማሪም ማንኛው ስምምነት በሶማሊያ መንግስት ይሁንታ ላይ የተመሰረተ መሆን ይገባዋል ብለዋል።

ሁለቱ ሀገራት ግጭት የሚያባብሱ መልዕክቶችን ከማስተላለፍ እንዲቆጠቡ የጠየቀው ኢጋድ ገንቢ በሆኑ ንግግሮች ላይ እንዲያተኩሩም አሳስቧል።

በኢንተቤ በተካሄደው 42ኛው የኢጋድ መሪዎች ልዩ ስብሰባ ሌላኛው የመከረው አብይ ጉዳይ የሱዳን ወቅታዊ ሁኔታ ላይ ሲሆን ተፋላሚ ሀይሎች ግጭቶችን በማስቆም ወደ ውይይት እና ድርድር እንዲመጡ ጠይቋል።

እናት ፓርቲ መንግስት ከሶማሌላንድ ጋር የተፈራረመው የመግባቢያ ሰነድ ከፓን አፍሪካ አቀንቃኟ ኢትዮጵያ የማይጠበቅ ድርጊት ነው ሲል ወቀሰ

ኢዜማና የፖለቲካ ፓርቲዎች የጋራ ምክር ቤት እንዲሁም አንዳንድ ፓርቲዎች በኢትዮጵያ እና ሶማሊላንድ የተፈረመውን የመግባቢያ ስምምነቱ የደገፉ ቢሆንም እናት ፓርቲ ግን ተቃውሟል።

እናት ፓርቲ፣ መንግስት፣ ከሶማሌላንድ ጋር የተፈራረመው የመግባቢያ ሰነድ ኢትዮጵያን ከመሰለች ጥንታዊት፣ ታሪካዊት እና የፓን አፍሪካኒዝም አቀንቃኝ አገር የማይጠበቅ ድርጊት ነው ሲል ኮንኗል። ፓርቲው ይህን ያለው ዛሬ መንግሥት በሱማሊላንድ የባህር ኃይል ቤዝ ዙሪያ የተፈራረመውን የመግባቢያ ሰነድ መልሶ ሊያጤነው ይገባል ሲል ባወጣው መግለጫ ላይ ነው።

እናት ፓርቲ የፌደራል መንግሥቱ ከተደቀኑበት የውስጥ ችግሮች ትኩረትን ዘወር በማድረግ የሕዝብ ግንኙነት ሥራ ለመሥራት የሄደበት እርቀት ጉዳዩ በቀጥታ ከሚመለከታት ሶማሊያ ጀምሮ ከአፍሪካ አገራት እና ከአለም አቀፉ ማህበረሰብ ጋር ውጥረት እና ግጭቶች
ውስጥ ሊከተው እንደሚችል መገንዘቡን አመልክቷል። ስምምነቱ በኢትዮጵያ የሶማሌ ክልልም ሌላ ጥያቄና ቀውስ በመጠንሰስ በአገር ውስጥ ቀውስ ሊፈጠር እንደሚችል የጠቆመው መግለጫው ከዚህ ችግር ባሻገር ከሶማሊያ ጋር የገባንበት ፍጥጫ ቀስበቀስ ወደ ኃይል አማራጭ አድጎ ጉዟችን ከድጡ ወደ ማጡ እንዳይሆን ትልቅ ስጋት አለኝ ብሏል።

ፓርቲው በመግለጫው የሶማሊያ መንግሥት ጉዳዩን አግዝፎ ወደ ኃይል ፍጥጫ ከመሻገር ይልቅ ሰከን ባለ መልኩ ጉዳዩን ተመልክቶ ዲፕሎማሲያዊ መፍትሔዎችን ብቻ በመከተል ስጋቱን ለመቅረፍ እንዲሰራ አሳስቦ ስምምነቱን ተከትሎ በኢትዮጵያውያን ላይ እየተደረገ የሚገኘውን ጥቃት አጥብቆ እንደሚያወግዝ ገልጿል።

ፓርቲው በዚሁ መግለጫው የፖለቲካ ፓርቲዎች የጋራ ሞክር ቤት ከአንድ ሳምንት በፊት መንግሥት ከሶማሊላንድ ጋር የተፈራረመውን የመግባቢያ ሰነድ አስመልክቶ ሁሉም ፓርቲዎች ያለልዩነት እንደደገፉት አድርጎ የሰጠው መግለጫ ትክክል አይደለም ሲል ተችቷል።

በመጨረሻም እናት ፓርቲ በጉዳዩ ላይ ያነሳው የልዩነት ሀሳብ በመግለጫው ሊጠቀስ ሲገባ ካለልዩነት በአንድ ድምጽ እንደተደገፈ ተደርጎ መቅረቡ ትክክለኛ አለመሆኑን እወቁልኝ ብሏል።

ኢሰመኮ ፖሊስ ሰላማዊ ሰዎችን መግደሉን ገለጸ

የኢትዮጵያ ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽን በደቡብ ኢትዮጵያ ክልል፣ ጋሞ ዞን፣ በቆላ ሻራ ቀበሌ ውስጥ በመንግሥት የጸጥታ ኃይሎች እና በቀበሌው ነዋሪዎች መካከል የነበረውን አለመግባባት ተከትሎ ነዋሪዎች መሞታቸውን ንብረት መውደሙን አስታውቋል።

ለሟቾች ቤተሰቦች እና በመንግሥት የጸጥታ ኃይሎች በተወሰደ እርምጃ የአካል ጉዳት ለደረሰባቸው እንዲሁም ንብረታቸው ለወደመባቸው ሰዎች፣ ለደረሰባቸው ጉዳት ተመጣጣኝ የሆነ ካሳ እንዲከፈል ሲል ጠይቋል።

የኢትዮጵያ ሰብአዊ መብቶች ኮሚሽን ዋና ኮሚሽነር ዳንኤል በቀለ “ተጠያቂነትን ከማረጋገጥና የተጎዱትን ከመካስ በተጨማሪም ለዚህና ተመሳሳይ ግጭቶች ምክንያት የሆነው የአካባቢ አስተዳደር መዋቅር ጥያቄና ውዝግብ ነዋሪዎችን ተአማኒ በሆነ መንገድ
ባሳተፈ ሰላማዊ ውይይት አፋጣኝ መፍትሔ ይሻል” ማለታቸውንም አመላክቷል፡፡